Khi mới nhận dự án, viết những dòng nội dung dạy cho học sinh, có quá nhiều điều của SDG 10 – Mục tiêu phát triển bền vững số 10, về giảm bất bình đẳng trong xã hội, khiến các cô không khỏi phân vân. Những suy tư còn trong trẻo sẽ học và cảm nhận thế nào vè những nhóm người của xã hội phải làm lụng cực nhọc, một mình trên đất lạ, hay cùng cực trong cái ăn, cái mặc. Vì hiểu về hoàn cảnh của họ là một phần, những giá trị thuộc thái độ cảm thông là điều cần đặt làm trọng tâm.
Các con vẽ tranh về hoàn cảnh người bỏ xứ mà đi, hoạt động vẽ cho con được tự do thể hiện mình hiểu về nhóm đối tượng này thế nào. Có lẽ sau này con sẽ hiểu sâu sắc hơn về hoàn cảnh phải bỏ quê mà đi, nhưng khi nhìn tranh, cô biết rằng con hiểu về nỗi buồn và khó khăn khi phải mải miết tìm và chờ một chuyến tàu. (Although you are surrounded by strange people, you’re alone in this journey.)
Khi tiếng gào trong gió vang lên, con vẽ cảnh người xốn xang và lo sợ bắt chuyến tàu đang lao tới, cảnh đám người cùng cảnh ngộ hành động chạy theo một cách vô thức.
Anh Quân dùng các nhân vật hoạt hình để dựng lên khung cảnh người di cư chạy đến bên con tàu, phân vân trong khoảnh khắc biết rằng con tàu là phương tiện đưa đến vùng đất mới, nhưng cách để bắt chuyến tàu lại đầy nguy hiểm và buộc phải đánh đổi.
Có những người đã ngã xuống chân con tàu đầy thép, có những người đã lên được xe nhưng trên đó chưa phải là nơi an toàn.
Lúc này con hiểu vì sao câu chuyện đặt cho chuyến tàu tên gọi khác là “The Beast” (Quái Vật). Vì đó là hàng tấn thép lao đến tàn nhẫn và không chờ đợi, họ đã mong đó là phương tiện cho họ rời đi, họ cố gắng bắt lấy The Beast nhưng cũng nhiều người trong số họ thất bại. Lúc này con hỏi cô: “Sao họ không mua vé tàu và lên xe như bình thường hả cô?”. Câu hỏi có sự trong trẻo, cũng có lòng cảm thương. Những người đã lên được tàu không thể giúp họ, nhưng ngay cả khi đã ở trên đó, cũng không có sự an toàn. (If you managed to get on it, you were not safe up there.)
Ở những cảnh cuối của truyện, con phác họa được khoảnh khắc khi họ – những người đã kém may mắn, sinh ra ở vùng đất không có công bằng – đánh đổi mạng sống để đổi lấy chính cuộc sống. Chỉ khoảnh khắc ấy đến – khi nhảy lên con Quái Vật lao vun vút – ta mới nghe được câu hỏi trong đầu: Ta là ai? Sao ta là ta mà không phải họ? Sao ta lại làm điều này? Đây có phải là cách duy nhất để có một cuộc sống ở một vùng đất khác . . .. . . nơi có bữa cơm, có mái nhà, có cứu thương, và có công lý.
Ta ngồi đâu đó trên nóc của hàng tấn thép đang lao vun vút, như ngồi trên/trong nơi được ví là quái thú, và còn nhiều điều xảy ra trước khi ta đặt chân đến vùng đất mới – nơi cho ta một cuộc sống công bằng hơn.
Cám ơn các bạn vì một buổi học hiểu bài 💝