Giáo dục Xanh là gì?

Những năm gần đây, với sự phát triển và biến động không ngừng của thế giới, Giáo dục Xanh dần trở thành mô hình giáo dục tiên phong trong việc góp phần xây dựng sự phát triển bền vững. Vậy Giáo dục Xanh là gì? Mô hình Giáo dục Xanh trên thế giới và tại Việt Nam được áp dụng như thế nào?

Giáo dục Xanh – Giáo dục vì mục tiêu phát triển bền vững

Một ngôi trường Xanh, một nền giáo dục Xanh không đơn thuần chỉ là cơ sở vật chất hay chương trình giảng dạy. Giáo dục Xanh là nền giáo dục vì mục tiêu phát triển bền vững – Education for Sustainable Development (ESD).

ESD phát triển kiến thức, kỹ năng, giá trị và quan điểm mang tầm thế giới để tạo ra thế hệ có những hành động đóng góp vào các mô hình sống bền vững hơn. ESD là nền giáo dục định hướng tương lai, tập trung vào việc bảo vệ môi trường và tạo ra một thế giới công bằng hơn về mặt sinh thái và xã hội thông qua hành động có hiểu biết; cho phép các cá nhân và cả cộng đồng suy nghĩ sâu sắc hơn về cách giải nghĩa và tương tác với thế giới.

Đây cũng là nền giáo dục toàn diện và chuyển đổi xác định được nội dung và kết quả học tập, phương pháp sư phạm và môi trường học tập. ESD không chỉ lồng ghép các nội dung như biến đổi khí hậu, nghèo đói và tiêu dùng bền vững vào chương trình giảng dạy mà còn tạo ra các bối cảnh dạy và học tương tác, lấy người học làm trung tâm.

Để có một nền giáo dục Xanh, việc thiết yếu chính là sự chuyển đổi cách thức dạy và học truyền thống sang phương pháp chủ động, tăng cường khả năng tự định hướng học tập, giải quyết vấn đề và hợp tác của học sinh không chỉ trong học tập nghiên cứu, mà còn trong những lĩnh vực liên quan khác.

Có thể nói, cách tiếp cận này chính là công cụ phát triển được các năng lực cần thiết để thúc đẩy phát triển bền vững.

Mô hình giáo dục Xanh trên thế giới và ở Việt Nam

Ở Mỹ, vào khoảng những năm 2002-2003, những dự án trường học Xanh đầu tiên bắt đầu nổi lên. Những người thành lập ngôi trường Willow School, New Jersey, Mỹ được coi là những người “kì lạ” khi xây dựng ngôi trường theo hướng bền vững với đồng cỏ, vườn và hệ thống lọc nước thải tự nhiên ở trường. Tuy nhiên, đến tháng 7 năm 2010 đã có 300 dự án được cấp chứng nhận LEED (Leadership in Energy and Environmental Design – Lãnh đạo trong Năng lượng và Thiết kế môi trường) từ USGBC và hơn 1700 dự án đang trong danh sách thẩm định xét duyệt. Có thể nói đây là sự chuyển dịch mạnh mẽ của xu hướng xây dựng trường học hiện đại.

Không chỉ ở Mỹ, các mô hình trường học Xanh còn xuất hiện ở nhiều quốc gia như New Zealand, Hy Lạp, Nam Phi, Indonesia…

Điểm chung của những ngôi trường này là đều chú trọng đến việc xây dựng cơ sở vật chất tôn trọng yếu tố thiên nhiên, được dẫn dắt bởi những nhà giáo dục có đầy đam mê và nhiệt huyết cùng với cam kết phát triển bền vững, cùng chung tay xây dựng cộng đồng giáo dục Xanh.

Những ngôi trường này có thể có những lựa chọn khác nhau về việc xây dựng chương trình học thuật nhưng đều đảm bảo mang đến cho học sinh những kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21 như tư duy phản biện, sáng tạo, giao tiếp, hợp tác…

Trường Phổ thông Liên cấp Genesis là trường học đầu tiên tại Việt Nam đạt tiêu chuẩn vàng LOTUS và là trường học đầu tiên tại Đông Nam Á trở thành thành viên của Center for Green Schools (CGS) – Cộng đồng trường xanh bền vững toàn cầu.

Genesis ra đời với sứ mệnh nuôi dưỡng những thế hệ học sinh có đầy đủ kỹ năng học tập, có lòng yêu thương trắc ẩn, cư xử nhân văn, ứng xử có trách nhiệm không chỉ với mọi người mà còn với thế giới tự nhiên và sự phát triển bền vững của xã hội. Nền móng giáo dục tại trường Genesis là thực hiện tích hợp hiệu quả chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam với chương trình tinh hoa giáo dục Quốc tế theo các phương pháp giáo dục tiên tiến.

Genesis chính là ngôi trường tiên phong về Giáo dục Xanh tại Việt Nam – Nơi đào tạo thế hệ sống Xanh, tích cực tìm tòi, học hỏi về Thế giới: Tôn trọng hành tinh Xanh, hành động sáng tạo góp phần thực hiện 17 SDGs (Mục tiêu phát triển bền vững). Cùng với sự hợp tác với các tổ chức giáo dục uy tín trên thế giới về học thuật và giáo dục Xanh, Genesis là trường hình mẫu về Học tập trải nghiệm và Học tập sáng tạo: Học tập theo chủ đề cập nhật nhất gần với cuộc sống. Từ đó, học sinh có nền tảng học thuật vững chắc, có năng lực tư duy và lối sống Xanh, sẵn sàng cho thách thức học tập ở bậc học tiếp theo.

Với xu hướng phát triển của thế giới, việc ra đời của những ngôi trường Xanh, áp dụng mô hình giáo dục Xanh trong tương lai sẽ là một điều thiết yếu. Những ngôi trường này được kỳ vọng sẽ góp phần thay đổi hành vi của thế hệ trẻ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, hình thành lối sống Xanh, từ đó xây dựng cộng đồng Xanh bền vững.